بیت کاین (Bitcoin)
یک ارز دیجیتل غیرمتمرکز، بدون بانک مرکزی یا مدیریت واحد است که میتواند بدون نیاز به واسطه، از کاربر به کاربر دیگر از طریق شبکه بیتکاین رد به رد ارسال شود.تراکنشها توسط یک شبکه به صورت رمزنگاریشده تأیید میشود و در یک دفتر کل توزیعشده عمومی به نام بلاکچین ثبت و ضبط میشوند. رمزارز در سال ۲۰۰۸ توسط شخص یا گروهی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو اختراع شد.استفاده از این ارز در سال ۲۰۰۹ پس از انتشار نرمافزار متنباز آن آغاز شد. در فرایند استخراج رمزارز، به فرد استخراج کننده(ماینر) پاداش بیت کاین میرسد که میتوان با بیت کاین، ارزهای دیگر، محصولات و خدمات را خرید.کلمه بیت کاین در یک اوراق سفید منتشر شده در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ تعریف شد. که ترکیبی از بیت و سکه است. هیچ استاندارد واحدی برای نوشتن کلمه بیت کاین وجود ندارد. برخی منابع از بیت کاین با حروف بزرگ انگلیسی برای اشاره به فناوری و شبکه رایانهای و بیت کاین با حروف کوچک انگلیسی برای واحد حساب استفاده میکنند. روزنامه والاستریت جورنال و فرهنگ انگلیسی آکسفورد از نوشتن بیت کاین با حروف کوچک در همه موارد حمایت میکنند.
تعریف Bitcoin
بیت کاین و ارز دیجتلی دیگر، خطوطی از رمزهای رایانهای هستند که ارزش پولی دارند. این خطوط رمز با رایانههای قوی و همراه با مصرف زیاد انرژی برق تولید میشوند. به کریپتوکارنسیها «ارز دیجیتال» هم گفته میشود.
این ارزها، شکلی از پولهای دیجیتلی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق میشوند. شاید سوال کنید که «کریپتو» در واژه کریپتوکارنسی به چه معنا است و اصلا از کجا میآید؟ این واژه از «کریپتوگرافی» گرفته شده است.
کریپتوگرافی به فرایندی گفته میشود که از خلق سکههای جدید محافظت میکند.
نکته مهمی که درباره ارزهای دیجیتل وجود دارد، نبود نظارتهای مرکزی بر آنها است. به زبان ساده، هیچ دولت، نهاد و اُرگانی روی این ارزها نظارت ندارد و در بستر شبکهای کاملا آزاد، بیسانسور و بیمانع فعالیت میکنند.
دولتهای مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمیدانند که باید چه واکنشی نسبت به ارزهای دیجیتل داشته باشند.
برخی از آنها، با ممنوع کردن فعالیت در این عرصه به دنبال محدود کردن آثار آن هستند و برخی دیگر تلاش میکنند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگیها و ظرفیتهایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند.
سفری کوتاه در تاریخچه بیت کاین
«Bitcoin» نخستین ارز دیجیتلی است. هیچکس نمیداند که چه کسی آن را ساخته است. البته این موضوع تازهای نیست. چون بیشتر ارزهای دیجیتلی در سکوت تولید میشوند.
گفته میشود که سازنده بیت کاین، فردی به نام «ساتوشی ناکوموتو» (Satoshi Nakomoto) است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام، اقدام به تولید «Bitcoin» کردهاند.
بعد از تولد این رمزارز، دیگر خبری از ساتوشی ناکوموتو به گوش نرسید. مدتی بعد، رمزارزهای متفاوت دیگری مانند «لایتکاین»، «اتریوم» و… هم به دنیا معرفی شدهاند.
یکی از مزایای اصلی «Bitcoin» این است که میتوان آن را در حالت آفلاین هم در یک سختافزار امن ذخیره کرد. به این حالت، «ذخیره سرد» گفته میشود. با وجود ذخیره سرد، امکان به سرقت رفتن رمزارزها به صفر میرسد.
ذخیره سرد، در مقابل «ذخیره گرم» قرار دارد. ذخیره گرم، نوعی ذخیرهسازی است که طی آن، دادهها روی سطح اینترنت ذخیره میشوند و در نتیجه، امکان به سرقت رفتن آن به وجود میآید.
چرا ارزهای دیجیتل، جنجال برانگیز هستند؟
این ماجرا، دلیلهای فراوانی دارد؛ مثلا، از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، خلافکاران با استفاده از بیت کاین معاملات خود را انجام میدادند و با این کار آن را به شهرت رساندند. نبود ناظران دولتی، فعالیت غیرقابل ردیابی، فرار مالیاتی و … بخشی از دلیلهای روی آوردن خلافکاران به سمت این ارز دیجیتل بودند.
همانطور که پیشتر با هم گفتیم، دولتها هنوز نتوانستهاند قوانینی منسجم در مورد ارزهای دیجیتلی تدوین کنند. بنابراین، از موضوعاتی مانند دریافت مالیات از این رمزارزها صحبتی نمیشود.
«اِسکمها» (scam) نیز یکی از دلایلی هستند که نام رمزارزها را در دنیا مطرح کردند.
اسکمها، همان تلههایی هستند که در قالبهایی موجه سر راه کاربران به ویژه افراد تازهوارد یا ناوارد قرار میگیرند تا آنها را به بهانه رسیدن به سود در دنیای ارزهای دیجیتلی، دوپه کنند.
از آنجا که بلاک چین – همان بستری که در آن رمزارزها تراکنش میشوند – امکان برقراری ارتباطی بیواسطه را در میان افراد فراهم میکند، دیگر نیازی به واسطههایی مانند بانکها و موسسات مالی احساس نمیشود.
در نتیجه، این عامل هم دلیل دیگری است که باعث شهرت ارزهای دیجیتلی شد.
Bitcoin چگونه کار میکند؟
بیت کاین یک دارایی دیجیتال است که بر بستر شبکه بلاک چین پیادهسازی شده است. بلاک چین یک سیستم به اشتراک گذاری اطلاعات است که همه افراد حاضر در آن شبکه به این اطلاعات که در دفتر کل نگهداری میشوند دسترسی دارند.
در سیستم بانکداری فقط بانک از نقل و انتقال دارایی و تمام جزئیات آن باخبر میشود، اما در بلاک چین این اطلاعات در دفتر کل مرکزی که همه به آن دسترسی دارند ثبت میشود.
در هر اشتراکگذاری کد فرستنده، کد گیرنده و مبلغ ارسالی مشخص میشود، در دفتر ثبت میگردد و تا ابد امکان رجوع به آن وجود دارد. حجم فعلی دفتر «Bitcoin» به بیش از ۳۲۰ گیگابایت رسیده است.
هر بکسک پول یک سیستم امنیتی قوی دارد که از دو کد تشکیل شده است، یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی. هر تراکنشی که در شبکه رمزارزها انجام میشود با کلید خصوصی شما که بر اساس یک سیستم رمزنگاری خیلی قوی تولید شده است، امضا میگردد.
توجه داشته باشید فقط شما به کلید خصوصی دسترسی دارید ولی هنگامی که تراکنش در دفتر مرکزی ثبت شود، افراد میتوانند آن تراکنش را بر اساس کلید عمومی مشاهده کنند.
بطور مثال:
اگر شخص «A» بخواهد در شبکه، تراکنشی انجام دهد – مثلا یک واحد از این رمزارز را به شخص «B» بفرستد – باید درخواست خود را به شبکه اعلام کند. نودها تراکنش را دریافت کرده، آن را ثبت میکنند و سپس به نودهای اطراف خود میفرستند.
اما نودها به جز ارسال تراکنش به نودهای اطراف باید صحت تراکنش دریافتی را بسنجند؛ مثلا اگر شخص «A» بخواهد ۲ واحد اتریوم به شخص «B» ارسال کند ولی دارایی او فقط یک واحد اتریوم باشد، نودها این تراکنش را به عنوان یک تراکنش معیوب شناسایی میکنند و این تراکنش انجام نخواهد شد.
برای این کار نودها باید به سابقه تراکنشها مراجعه کنند. فردی که درخواست تراکنش ارسال یک واحد اتریوم را دارد با پیوند تراکنشهای قبلی خود به شبکه ثابت میکند که موجودی او حداقل یک واحد اتریوم است.
بررسی میزان دارایی مورد نیاز یک بار توسط بکسک پول شخص ارسالکننده تراکنش و یک بار توسط نودها انجام میشود. با این کار شبکه از خطر خرج دوباره در امان خواهد بود.
داشتن ارز دیجیتلی در بکسک به این معنا است که شما در شبکه تراکنشهایی خرج نشده دارید.
دیجیتالی بودن
«Bitcoin» یک ارز کاملا مجازی است که معادل فیزیکی ندارد. به همین دلیل برای ذخیره آن به فضای خاصی نیاز ندارید.
شفاف است
تمام تراکنشهای این رمزارز در دفترکلی که همه به اطلاعات آن دسترسی دارند ثبت میشود. هر کیف پول یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی دارد. کلید عمومی در تراکنشهای ثبت شده قابل مشاهده است. با مراجعه به دفترکل مرکزی میتوان میزان دارایی را مشاهده کرد.
امنیت بالایی دارد
این رمزارز روی شبکه بلاکچین که با استفاده از پروتکلهایی خاص، امنیت آن تضمین میشود کار میکند. نودها (چه نودهای معمولی و چه ماینرها) با پیروی از یک سری دستورات خاص به تایید یا رد تراکنش میپردازند. همچنین نودهای استخراجکننده یا ماینر، نقش اساسی در امنیت شبکه دارند.
سرعت بالا و کارمزد کم
نقل و انتقال دارایی توسط این رمزارز در مدت زمان کوتاهی انجام میشود. این در حالی است که اگر تجار بخواهند به صورت بینالمللی نقل و انتقالات مالی داشته باشند باید چند روز منتظر بمانند.
گذشته از این، کارمزد انتقال ارزهای دیجیتل، بسیار کمتر از انتقال ارزهای فیات است. البته با افزایش سختی شبکه، کارمزد ارزهای رمزنگاری شده هم روندی صعودی به خود گرفته است.
تضمین انجام تراکنش
تراکنشهای صورت گرفته در شبکه بیت کاین به هیچ عنوان لغو نمیشوند. به همین دلیل اگر شما رمزارز خود را اشتباها به شخصی که نمیشناسید بفرستید دیگر امکان برگشت ارزهای دیجیتالی شما وجود ندارد. ولی اگر فرد را بشناسید تنها با ارسال مجدد فرد، ارزهای شما بازگردانده میشوند.
این ویژگی برای تضمین انجام تراکنش به شبکه اضافه شده است. به این ترتیب، گیرنده به هیچ عنوان نمیتواند ادعا کند که رمزارزها را دریافت نکرده است.